ഫോണുകൾ വിലകുറച്ചു വാങ്ങി ഉപയോഗിക്കാം

Image courtesy: Google Gemini

ഒരു പുതിയ ഫോൺ പുറത്തിറക്കുമ്പോൾ ഉയർന്ന വില ഈടാക്കിയാണ് വിൽക്കുന്നത്. തുടക്കത്തിലെ വിപണി വില ആവില്ല കുറച്ചു നാൾ കഴിഞ്ഞ ശേഷം. പുതിയ മോഡലുകൾ പുറത്തിറക്കുമ്പോഴും, വിപണിയിലെ മത്സരം കടുക്കുമ്പോഴും കമ്പനികൾ ഫോണുകളുടെ വില വളരെയധികം കുറയ്ക്കും. കൂടിയ വിലക്ക് ഫോൺ വാങ്ങിയവർ എല്ലാവരും ശശിയാകും. ഉൽപ്പാദന ചിലവിനേക്കാൾ വളരെയധികം വിലകൂട്ടിയാണ് ഫോണുകൾ വിൽക്കുന്നത്. ഒരു ഐഫോൺ 16 പ്രോ മാക്സ് ഉത്പാദിപ്പിക്കാൻ ആപ്പിളിന് ഏകദേശം $485 (ഏകദേശം 41,000 രൂപ) ചിലവാകും, എന്നാൽ ഇന്ത്യയിൽ ഇത് 1,44,900 രൂപയ്ക്ക് വിൽക്കുന്നു.

സാങ്കേതിക വിദ്യയിലെ പുതിയ മാറ്റങ്ങളുടെ വരവും ഫോണുകളുടെ വിലയിൽ ഇടിവുണ്ടാക്കുന്ന ഘടകങ്ങളാണ്. സാങ്കേതിക വിദ്യയിലെ പുരോഗതിക്കനുസരിച്ചു ഫോണിലെ ഘടകങ്ങളും മെച്ചപ്പെടുന്നുണ്ട്. പ്രൊസസ്സറിന്റെ വേഗത, ക്യാമറയുടെ നിലവാരം, റാമിന്റെ, സ്റ്റോറേജിന്റെ വലുപ്പം, സിഗ്നൽ ടെക്നോളജി (4G/5G) തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾ മൊബൈൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ സ്വാധീനിക്കുന്ന ഘട്ടങ്ങളാണ്. എന്നിരുന്നാലും, അടിസ്ഥാന ഫോൺ ഉപയോഗങ്ങളായ ഫോൺ വിളി, സോഷ്യൽ മീഡിയ ഉപയോഗം, ബാങ്കിങ് ആപ്പുകൾ, ക്യാമെറ എന്നിങ്ങനെയുള്ള കാര്യങ്ങൾക്ക് വിലകൂടിയ പുതിയ ഒരു ഫോൺ ഇല്ലെങ്കിലും നടത്താൻ സാധിക്കും. കൂടിയ ശേഷിയുള്ള പുതിയ ഒരു ഫോൺ വാങ്ങിയാലും പ്രവർത്തന ശേഷിയുടെ 40% വരെയേ സാധാരണ ഉപയോഗങ്ങൾക്ക് ആവശ്യം വരുന്നുള്ളൂ. മൊബൈൽ ഫോണിനായി കൂടുതൽ പണം ചിലവഴിക്കാൻ താല്പര്യമില്ലാത്തവർക്ക് ഒരൽപ്പം പഴയ ഫോൺ വാങ്ങി ഉപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു മാർഗ്ഗമാണ്. കുറച്ചു നാളുകൾക്ക് മുൻപ് പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്ന പ്രീമിയം ഫോണുകൾ കുറഞ്ഞ വിലക്ക് ഓൺലൈൻ ഷോപ്പുകളിൽ വാങ്ങാൻ ലഭിക്കും. 91mobiles പോലെയുള്ള സൈറ്റുകളിൽ തിരഞ്ഞാൽ അത്തരം ഫോണുകളും, വിവിധ സൈറ്റുകളിലെ വിലയും അറിയാൻ സാധിക്കും. ഫോണിന്റെ റിവ്യൂ കൂടി പരിശോധിക്കുക. ക്രെഡിറ്റ് കാർഡ് ഉപയോഗിച്ച് വാങ്ങിയാൽ ചിലപ്പോൾ 5-10% വരെ വീണ്ടും വിലക്കുറവ് കിട്ടും. ഫോണിന്റെ യഥാർത്ഥ വിലയേക്കാൾ 60% വരെയൊക്കെ വിലകുറച്ചു കിട്ടാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.

രണ്ടു വർഷം പഴക്കമുള്ള ഫോൺ വാങ്ങിയാൽ ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം അപ്ഗ്രേഡ് നിലച്ചിട്ടുണ്ടാവും. ഫോണിൽ കസ്റ്റം റോം ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്തു കൊണ്ട് ഏറ്റവും പുതിയ ആൻഡ്രോയ്ഡ് പതിപ്പിലേക്ക് മാറ്റാൻ സാധിക്കും. ഫോണിനൊപ്പം ലഭിക്കുന്ന ഫാക്ടറി നിർമ്മിത ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തിന് (Stock ROM) പകരം ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ആൻഡ്രോയ്ഡ് അധിഷ്ഠിത ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം ആണ് കസ്റ്റം റോമുകൾ. പുതിയ മോഡൽ മൊബൈൽ ഫോൺ വിപണിയിലിറക്കുമ്പോൾ ആൻഡ്രോയ്ഡ് സോഴ്സ് കോഡ് പൊതു ഉപയോഗത്തിനായി മൊബൈൽ കമ്പനികൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നു. ലിനക്സ് കെർണൽ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‌വെയർ അനുമതിപത്രമായ ഗ്നു ജനറൽ പബ്ലിക് ലൈസൻസ് (GPL) ഉപയോഗിക്കുന്നതിനാൽ, മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തിയ ആൻഡ്രോയ്ഡ് സോഴ്സ് കോഡ് പ്രസിദ്ധീകരിക്കാൻ ഫോൺ നിർമ്മാതാക്കൾ നിർബന്ധിതരാകുന്നു. ഇതേ സോഴ്സ് കോഡ് ഉപയോഗിച്ചാണ് കസ്റ്റം റോമുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നത്.

വാങ്ങാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ഫോൺ കസ്റ്റം റോം സപ്പോർട്ട് ഉണ്ടോയെന്ന് പരിശോധിക്കുക. CrDroid, LineageOS കസ്റ്റം റോം സൈറ്റുകളിൽ ഫോൺ മോഡൽ ഉണ്ടോയെന്ന് പരിശോധിക്കാവുന്നതാണ്. കസ്റ്റം റോം ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യുന്ന വിധമൊക്ക സൈറ്റിൽ വിശദമായി പറഞ്ഞിരിക്കും. നിങ്ങളുടെ പ്രദേശത്തുള്ള ടെക്കി പിള്ളേരോട് പറഞ്ഞാൽ കസ്റ്റം റോം ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്തു തരും. ഏറ്റവും പുതിയ ആൻഡ്രോയിഡ് 15 നിലവിൽ കസ്റ്റം റോമുകൾ നൽകുന്നുണ്ട്. വളരെ വൈകാതെ ആൻഡ്രോയ്ഡ് 16 അധിഷ്ഠിതമായ കസ്റ്റം റോമുകൾ ഇറങ്ങും. ഫോണുകളിൽ കസ്റ്റം റോമുകൾ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ പെർഫോമൻസ്, ബാറ്ററി ബാക്കപ്പ് കൂടുന്നതായി കാണാവുന്നതാണ്. കൃത്യമായ അപ്ഡേറ്റുകളും ലഭിക്കും. ബ്ലോട്ടുവെയറുകൾ ഉണ്ടാവില്ല.

Redmi, Poco എന്നീ ബ്രാൻഡ് ഫോണുകൾ കസ്റ്റം റോമുകൾ സപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നവയാണ്. പഴയ ഫോണുകൾ വളരെ വിലകുറച്ചു വാങ്ങി കസ്റ്റം റോം ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്തു ദീർഘനാൾ ഉപയോഗിക്കാവുന്നതാണ്. 20000 രൂപ വിലയുണ്ടായിരുന്ന Poco X3 Pro ഫോൺ ഇപ്പോൾ 10000 രൂപക്ക് വാങ്ങാൻ ലഭിക്കും. Poco X3 Pro ഫോണിൽ Android 15 അധിഷ്ഠിതമായ CrDroid കസ്റ്റം റോം ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യാൻ സാധിക്കും. പുതിയ ഫോൺ വാങ്ങുന്നതിനു മുൻപ് ഏറെ മുതൽ മുടക്കണോ എന്നത് ഒന്ന് കൂടി ആലോചിക്കുക.

ആൻഡ്രോയ്ഡിലെ ആകുലതകൾ

Modular phone conceptual image. Image courtesy: Google Gemini

സ്മാർട്ട് ഫോണിന്റെ ഹാർഡ്‌വെയർ, സോഫ്റ്റ്‌വെയർ ഘടകങ്ങൾ കമ്പ്യൂട്ടറിന്റേതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണ്. ലിനക്സ് കെർണൽ ആണ് ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നതെങ്കിലും, കമ്പ്യൂട്ടറുകൾ കൂടുതൽ മോഡുലാർ ആണ്, ഉപയോക്താവിന് ആവശ്യമുള്ള ഘടകങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കാനും ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യാനും കഴിയും. പിന്നീട് കമ്പ്യൂട്ടർ ശേഷി ഉയർത്താൻ ഹാർഡ്‌വെയർ ഘടകങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർക്കാനും കഴിയും. ഏതെങ്കിലും ഒരു ഘടകം കേടായാൽ പുതിയത് വാങ്ങിയിടാനും കഴിയും. മൊബൈൽ ഉപകരണങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്തമായ ഘടനയാണുള്ളത്. എല്ലാ ഹാർഡ്‌വെയർ ഘടകങ്ങളും ഒറ്റ ചിപ്‌സെറ്റായി ഏകോപിപ്പിച്ചു ചേർത്ത് വെച്ചിരിക്കുന്നു. ഹാർഡ്‌വെയർ ഘടകങ്ങളെ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റവുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന പ്രൊപ്രൈറ്ററി ഡ്രൈവറുകൾ (ഉദാ. പ്രൊസസ്സർ ഡ്രൈവർ), ഗ്രാഫിക്കൽ ഇന്റർഫേസിനെ മനോഹരമാക്കുന്ന ഘടകങ്ങൾ ചേർത്താണ് മൊബൈൽ കമ്പനികൾ ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നത്.

ചിലവ് കുറഞ്ഞ സ്മാർട്ട് ഫോണുകൾ വിപണിയിൽ എത്തിക്കുന്നതിനും, ജനകീയമാക്കുന്നതിനും ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം കാരണമായി. നെറ്റ്‌വർക്ക് ഓപ്പറേറ്റർമാർ, സോഫ്റ്റ്‌വെയർ ഡെവലപ്പർമാർ, ഫോൺ നിർമ്മാതാക്കൾ, അനുബന്ധ ഘടക നിർമ്മാതാക്കൾ എന്നീ മേഖലയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന 84 സ്ഥാപനങ്ങൾ ചേർന്ന് രൂപീകരിച്ച ഓപ്പൺ ഹാൻഡ് അലയൻസ് എന്ന കൂട്ടായ്മയാണ് ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തിന്റെ പിറവിക്ക് കാരണമായത്. ഗൂഗിൾ കമ്പനിയാണ് ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തിന്റെ വികസനത്തിന് പ്രധാന നേതൃത്വം വഹിച്ചത്. മൊബൈൽ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തിന്റെ ആഗോള വിപണി വിഹിതത്തിൽ 70 ശതമാനം ആൻഡ്രോയ്ഡ് കയ്യടക്കിയിരിക്കുന്നു. ആൻഡ്രോയ്‌ഡിന്‌ പകരം വെക്കാൻ പറ്റുന്ന മറ്റൊരു മൊബൈൽ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം നിലവിലില്ല. കമ്പ്യൂട്ടർ വാങ്ങിക്കഴിഞ്ഞാൽ ഉപഭോതാവിന്റെ ഇഷ്ടപ്രകാരം ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം മാറ്റുന്നത് പോലെ ഫോണിന്റെ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം മാറ്റുന്നത് സാധാരണക്കാരന് അത്ര എളുപ്പമുള്ള കാര്യമല്ല. ഇതും കൂടാതെ, നിരീക്ഷണ സംവിധാനങ്ങൾ, ഉപഭോക്താവിന്റെ പ്രവർത്തന വിവരങ്ങൾ കമ്പനിയുടെ സെർവറിലേക്ക് അയക്കുന്ന സോഫ്റ്റ്‌വെയറുകൾ, പരസ്യങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന സംവിധാനങ്ങൾ, പണം വാങ്ങി ഉൾപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന ആപ്പുകൾ (Promotion apps) തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾ കമ്പനി ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിരിക്കും; ഇവ ബ്ലോട്ട് വെയറുകൾ എന്നറിയപ്പെടുന്നു. ബ്ലോട്ട് വെയറുകൾ ഉപയോക്താവിന്റെ സ്വകാര്യതയിൽ കടന്നു കയറി വിവരങ്ങൾ ചോർത്തുകയും, ഫോണിന്റെ പ്രവർത്തന മികവിനെ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സാധാരണ ആപ്പുകൾ നീക്കം ചെയ്യുന്നത് പോലെ ബ്ലോട്ട് വെയറുകൾ ഉപഭോക്താവിന്റെ ഫോണിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കുന്നത് അത്രഎളുപ്പമല്ല. ബ്ലോട്ട് വെയറുകൾ ഇല്ലാത്ത ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് ലഭിക്കുന്ന ഫോണുകൾ വളരെ കുറവാണ്. ഗൂഗിൾ പിക്സൽ, നത്തിങ് കമ്പനിയുടെ ഫോണുകൾ ക്‌ളീൻ ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റമാണ് നൽകുന്നത്.

മൊബൈൽ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തിന് ദീർഘനാൾ അപ്ഡേറ്റുകൾ ലഭിക്കേണ്ടത് ആവശ്യമാണ്. പുതിയ ഫോൺ ഇറങ്ങി അധിക നാൾ കഴിയും മുൻപേ അപ്ഡേറ്റുകൾ മൊബൈൽ കമ്പനികൾ നിർത്തലാക്കുന്ന പ്രവണത കണ്ടുവരുന്നുണ്ട്. ഇതുമൂലം പുതിയ ആൻഡ്രോയ്ഡ് പതിപ്പുകൾ സ്വീകരിക്കാനാവാതെ ഫോൺ ഉപയോഗശൂന്യമാകുകയാണ് പതിവ്. നിലവിൽ രണ്ടു വർഷം വരെ ആൻഡ്രോയിഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തിന് മൊബൈൽ ഫോൺ നിർമ്മാണ കമ്പനികൾ അപ്ഡേറ്റുകൾ ലഭിക്കാറുണ്ട്. കാലാവധി കഴിഞ്ഞാൽ അപ്ഡേറ്റുകൾ നിലക്കുകയും, ആപ്പുകൾ പ്രവർത്തിക്കാൻ വിസമ്മതിക്കുകയും ചെയ്യും. ബാങ്കിങ് ആപ്പുകൾ ആവും ആദ്യം പ്രവർത്തനം നിർത്തുക. ഫോണിന്റെ ഹാർഡ്‌വെയർ ഭാഗത്തിന് യാതൊരു പ്രശ്നവും ഉണ്ടായിരിക്കുകയില്ല. ഉപഭോക്താക്കൾ പുതിയ ഫോൺ വാങ്ങാൻ നിര്ബന്ധിതരാവുകയും ചെയ്യും. ദീർഘകാലം നിലനിൽക്കാത്ത ഫോണുകൾ ഇ-വേസ്റ്റ് കൂടുന്നതിന് കാരണമാകും. മറ്റു ഫോണുകളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി നത്തിങ് ഫോൺ (Nothing Phone) കമ്പനി മൂന്ന് വർഷത്തെ പ്രധാന ആൻഡ്രോയ്ഡ് അപ്‌ഗ്രേഡുകളും നാല് വർഷത്തെ സുരക്ഷാ അപ്‌ഡേറ്റുകളും നൽകുന്നു.

ഫോണിനൊപ്പം നിർമ്മാതാക്കൾ നൽകുന്ന ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങൾ കാലാവധി കഴിഞ്ഞു പ്രവർത്തനം നിലയ്ക്കുമ്പോൾ പുതുജീവൻ നൽകാൻ കസ്റ്റം റോമുകൾക്കാവും. ആൻഡ്രോയ്ഡിന്റെ ഏറ്റവും പുതിയ പതിപ്പുകൾ (Android 15) കസ്റ്റം റോമുകളുടെ രൂപത്തിൽ ലഭ്യമാക്കുന്നുണ്ട്. കസ്റ്റം റോമുകൾ ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്തു കൊണ്ട് പഴയ ഫോണുകൾ ഏറെ നാൾ തുടർന്നുപയോഗിക്കാൻ സാധിക്കും. ഫോണിൽ വരുത്തുന്ന മാറ്റങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കാൻ നിർമ്മാതാക്കൾ പല തരത്തിലുള്ള ലോക്കുകളും സുരക്ഷാ സംവിധാനങ്ങളും ഉപയോഗിക്കുന്നതു കസ്റ്റം റോമുകൾ ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടാക്കുന്നു. സുരക്ഷ ക്രമീകരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി ചില ബാങ്കിങ് ആപ്പുകൾ കസ്റ്റം റോമുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കില്ല.

വാണിജ്യ താല്പര്യങ്ങളില്ലാത്ത, സ്വകാര്യത സംരക്ഷിക്കുന്ന മൊബൈൽ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റം വികസിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‌വെയർ കൂട്ടായ്മകളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടക്കുന്നുണ്ട്. ലിനക്സ് അധിഷ്ഠിത സ്മാർട്ട് ഫോൺ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനം ഡെബിയൻ പോലെയുള്ള സ്വതന്ത്ര ലിനക്സ് അധിഷ്ഠിത ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങളാണ്. ഗ്രാഫിക്കൽ ഇന്റർഫേസ് നൽകാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഫോൺ ഷെൽ അഥവാ ഫോഷ് (phosh), പ്ലാസ്മ തുടങ്ങിയ പ്രോഗ്രാമുകളാണ്. ഫോൺ വിളികൾ നടത്തുന്നതിനുള്ള കോളിംഗ് ആപ്ലിക്കേഷൻ, കോൺടാക്ട്, കലണ്ടർ, മാപ്പ് തുടങ്ങിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ലിനക്സ് അധിഷ്ഠിത സ്മാർട്ട് ഫോൺ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങളിലുണ്ട്. കൂടാതെ ലിനക്സ് സോഫ്റ്റ്‌വെയർ സംഭരണിയിൽ ലഭ്യമായ ആപ്പുകൾ ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്തുപയോഗിക്കാൻ സാധിക്കും. ഡെബിയൻ ലിനക്സ് അധിഷ്ഠിതമായ മൊബൈൽ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റമാണ് മൊബിയൻ. സ്മാർട്ട് ഫോണുകളിലും, ടാബ്ലറ്റ് പിസികളിലും ഉപയോഗിക്കാൻ അനുയോജ്യമാണ്. ആൻഡ്രോയ്ഡ് ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റത്തിലുള്ള ആപ്പുകളിലെ വൈവിധ്യം ലിനക്സ് അധിഷ്ഠിത ഫോണുകളിൽ കാണാനാവില്ല. ലിനക്സ് അധിഷ്ഠിത സ്മാർട്ട് ഫോൺ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങൾ പ്രതീക്ഷകൾ നൽകുന്നുണ്ടെങ്കിലും, ധാരാളം പരിമിതികൾ നേരിടുന്നുണ്ട്. ലിനക്സ് അധിഷ്ഠിത മൊബൈൽ ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങളോട് യോജിച്ചു പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയുന്ന മൊബൈൽ ഹാർഡ്‌വെയറുകളുടെ ലഭ്യതക്കുറവ് സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‌വെയർ സമൂഹത്തിനു വെല്ലുവിളി ഉയർത്തുന്നുണ്ട്‌. ലിനക്സ് ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യാൻ സാധിക്കുന്ന സ്മാർട്ട് ഫോണുകളിൽ മാത്രമേ മൊബിയൻ പോലെയുള്ള ഓപ്പറേറ്റിംഗ് സിസ്റ്റങ്ങൾ സുഗമമായി പ്രവർത്തിക്കുകയുള്ളു. ലിനക്സ് സൗഹൃദമായ കൂടുതൽ മൊബൈൽ ഫോൺ ഹാർഡ്‌വെയറുകൾ ലഭ്യമാകാൻ നിർമ്മാണ കമ്പനികളുടെ സഹകരണം ആവശ്യമാണ്. ആര (Ara) എന്ന പേരിൽ മോഡുലാർ സ്മാർട്ട് ഫോൺ സംരംഭം ഗൂഗിൾ തുടങ്ങിയെങ്കിലും പിന്നീട് ഉപേക്ഷിച്ചു.